COMMISSIES

Aan de grenzen van de EU rommelt het: Rusland bedreigt de grenzen van Oekraïne/Europa, in de Balkan zorgt groeiend nationalisme van de Serviërs voor incidenten met Kosovo, … Elk land heeft een eigen defensie opgebouwd doorheen de jaren, maar kunnen al die landen voldoende samenwerken als het erop aan komt, ook al zijn er afspraken i.v.m. een gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid gemaakt in het Verdrag van Lissabon? Moet er een EU-leger komen? (10) Er gaan binnen de EU stemmen op in die richting, nu de EU en Rusland tegenover elkaar staan in de Oekraïnecrisis. Daarnaast is sinds 2012 het aantal conflicten in de wereld toegenomen wat leidt tot een grotere wereldwijde instabiliteit dan voorheen. “Voor het eerst in tien jaar tijd stijgt het aantal burgeroorlogen en geweldplegingen door staten en gewapende groepen. Gewelddadig extremisme, terrorisme en hybride dreigingen zijn slechts enkele voorbeelden van nieuwe fenomenen die de veiligheid, vrede en stabiliteit in de wereld op het spel zetten” (11)

De Europeanen reizen graag tijdens hun vakantie. Als die reizen (bv. van Zweden naar Griekenland) met het vliegtuig gedaan worden, is dat is goed nieuws voor de toeristische en luchtvaartindustrie, maar slecht nieuws voor het klimaat. Ook bij de in-en uitvoer van goederen naar en vanuit de EU-landen is de luchtvaartsector een belangrijke partner. De luchtvaartsector speelt ook een rol bij humanitaire missies en defensie. Ze is zo ook een belangrijke werkgever in de EU. Hoe kunnen we die aspecten verzoenen met de klimaatdoelstellingen en tegelijk de luchtvaart nog een toekomst geven?

De EU vindt de verspreiding van desinformatie en nepnieuws al jarenlang een probleem. De EU wil de privacy en het recht op vrije meningsuiting van haar burgers beschermen. Deze twee aspecten met elkaar verzoenen is niet evident, en toch is dat belangrijk. De EU doet al inspanningen om haar burgers mediawijs te maken om hen zo minder kwetsbaar te maken voor fake nieuws, maar zet ze ook voldoende in op de strijd tegen de makers van dat fake nieuws? (9)

“Nepnieuws over de LGBTQ+-gemeenschap is een groeiend probleem in de hele Europese Unie. Dat toont internationaal onderzoek waaraan ook VRT NWS meewerkte. Vooral trans mensen worden sterk geviseerd en vaak ten onrechte gelinkt aan thema's als geweld of pedofilie. Onderzoek wijst al langer aan dat haatzaaiende taal en propaganda een rol spelen in het aanzetten tot geweld tegenover LGBTQ+-personen” (6). De resultaten van voornoemd internationaal onderzoek (van de EDMO (7) ) en vele andere (8) zijn verontrustend: geweld tegen de LGBTQ+-gemeenschap blijft een groot probleem. Fysiek geweld, vooroordelen, beledigingen, bedreigingen, … mensen mogen hier niet zomaar aan blootgesteld worden. Het is tijd dat ook de EU hier zijn verantwoordelijkheid neemt en onderzoekt wat zij kan doen.

Het probleem dat aan de grondslag ligt van de opdracht voor de commissie is tweeledig: enerzijds groeit het aantal vluchtelingen in de EU, anderzijds zijn er binnen de EU steeds meer knelpuntberoepen, jobs die niet ingevuld geraken. Op dit moment slagen de EU-landen er niet in om die twee problemen met elkaar te verbinden. Zouden we de vluchtelingen een reële kans kunnen geven om te integreren? Zouden we tegelijk ook de problemen van het tekort aan arbeidskrachten op de EU-arbeidsmarkt kunnen aanpakken?

Het is na de zomer van 2023 (nog maar eens) duidelijk dat de klimaatverandering geen sprookje is. Overal in de wereld en dus ook in de EU is het tijd om de klimaatakkoorden uit te voeren. De EU nam al initiatieven in het kader van de Green deal. Daarnaast zijn er overal natuurherstelwetten (3) en stikstofakkoorden (4) die in werking (moeten) treden. Hoe kunnen we al die akkoorden en wetten verzoenen en realiseren en daarbovenop ook de biodiversiteit niet in het gedrang brengen?

Al sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw bestaat er een GVB (gemeenschappelijk visserijbeleid) in Europa. Het is een van de EU-doelstellingen om de sector van de visvangst te versterken, maar hoe doe je dat zonder overbevissing van bepaalde regio’s? Is aquacultuur een mogelijke oplossing? In het kader van de Green Deal wil de EU de visvangst uiteraard ook duurzaam maken. Het doel om tegen 2020 alle bestanden op een duurzame manier (5) te bevissen lag vast, maar werd het ook gerealiseerd? Ook het dierenwelzijn moet een aandachtspunt blijven bij de visvangst in Europa. Is de verspillende praktijk waarbij ongewenste vangst gewoon terug in zee te werpen ondertussen tot een einde gekomen?

Er bestaat al een ontwerp van een EU-resolutie (1) over het recht op vreedzaam protest, maar in heel wat EU-landen zijn er toch wetten en regels die dat recht op protest en bij uitbreiding ook staking beperken. In België bv. was er op 5 oktober 2023 (2) nog een staking met betoging tegen de ondertekening van de “wet Van Quickenborne” die volgens de demonstranten een bedreiging zal zijn voor het stakingsrecht en het recht op vrije meningsuiting. In verschillende landen zijn er ondertussen lokale en nationale regels die demonstreren onmogelijk maken: om veiligheidsredenen (bv tijdens de coronacrisis), omwille van het mogelijks verstoren van de openbare orde, …